نرخ‌های معامله و قیمت‌های پایه در بورس کالا متاثر از نرخ ارز نیمایی افزایش قابل توجهی را تجربه کرده‌اند. این در حالی است که قیمت‌های جهانی متاثر از بحران کرونا در حال کاهش هستند. با بررسی قیمت‌های گذشته جهانی و وضعیت فعلی اقتصاد جهان می‌بینیم که رکود حاکم بر اقتصاد جهانی باعث کاهش قیمت‌ها شده است، در حالی که در بازارهای داخلی هر روز با افزایش قیمت‌ها مواجه هستیم.
“شاخص قیمت پلیمرها دنیای اقتصاد” ابتدای سال ۱۳۹۷ برابر با ۵.۵۸۲ تومان بود، در سال ۱۳۹۸ به ۱۰.۵۸۰ تومان رسید و در سال ۱۳۹۹ با توجه به افت قیمت‌ها در بازارهای جهانی به ۱۰.۵۴۴ تومان رسید و هم اکنون به ۱۷.۰۰۰ تومان رسیده است. یعنی بهای مواد اولیه پلیمری از ابتدای سال ۱۳۹۷ تاکنون تقریبا ۳.۵ برابر شده است که اوج رشد این نرخ در سال جاری و با اهرم بهای نیمایی ارز رخ داده است.
وقتی ارز نیمایی افزایش می‌یابد، شرکت‌های بزرگ و تولیدکننده مواد اولیه از این افزایش منتفع می‌شود ولی نکته قابل توجه و تامل برانگیز رشد قیمت‌ها در صنایع مصرف‌کننده این مواد اولیه است. با رشد قیمت مواد اولیه به تدریج از حاشیه سود صنایع مصرف‌کننده این مواد کاسته می‌شود که خود تهدید بزرگی برای تولید داخلی محسوب می‌شود.
در هفته منتهی به ۲۹ مرداد ۱۳۹۹، در بورس کالا گروه پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی، شاهد معامله ۲۸۵.۲۰۲ تن محصول به ارزش معاملات تقریبا ۲۰۰۰ میلیارد تومان رسید که هم حجم معاملات و هم ارزش معاملات نسبت به هفته گذشته با رشد ۲۳ درصدی همراه بوده‌اند. در ادامه به بررسی هر کدام از محصولات این گروه می‌پردازیم.
در گروه پلیمرها ارزش معاملات ۱۱۴۶ میلیارد تومان بوده که نسبت به هفته گذشته رشد ۲۸.۴ درصدی داشته است. در این گروه میزان تقاضا بیش از عرضه بود و حجم معاملات تقریبا ۳۰ درصد نسبت به هفته گذشته افزایش یافته است.
از محصولات پلیمری می توان به پلی اتیلن ترفتالات (PET) که پتروشیمی تندگویان در بورس کالا عرضه می‌کند، اشاره نمود. این محصول با قیمت میانگین ۱۵.۲۰۸ تومان عرضه شده که نسبت به هفته گذشته افت تقریبا ۸ درصدی داشته است. کل محصول عرضه شده در این هفته مورد معامله قرار گرفت و ارزش معاملات به 182 میلیارد تومان رسید که نسبت به هفته گذشته رشد ۱۱ درصدی داشته که ناشی از افزایش حجم عرضه این محصول بوده است.
منو اتیلن گلایکول الفینی است که در تولید پلی اتیلن ترفتالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. PET از ترکیب و پلیمریزاسیون منواتیلن گلایکول و دی متیل ترفتالات یا اسید ترفتالیک خالص به دست می‌آید. در هفته‌ای که قیمت PET با افت ۷.۷ درصدی همراه بود، منو اتیلن گلایکول رشد ۵.۸ درصدی را تجربه کرد. این محصول که توسط پتروشیمی مارون، شازند، مروارید و فرساشیمی تولید می‌شود به میزان 2412 تن در بورس کالا عرضه شد و با قیمت کیلویی ۶.۸۸۵ تومان معامله شد. ارزش معاملات این محصول در هفته مورد بررسی ۱۶.۶ میلیارد تومان بوده است.
پلی اتیلن سبک با رشد ۳.۴ درصدی با قیمت میانگین ۱۵.۶۱۰ تومان، به حجم ۱۰.۲۹۲ تن معامله شد، ارزش کل این معاملات به ۱۶۰ میلیارد تومان رسید که نسبت به هفته گذشته رشد ۶۵ درصدی داشته است، رشد ارزش معاملات ناشی از رشد ۳.۴ درصدی قیمت‌ها و رشد ۶۱ درصدی حجم معاملات بوده است.
پلی اتیلن سنگین نیز با افزایش ۲.۵ درصدی و با قیمت میانگین ۱۵.۳۴۳ تومان مورد معامله قرار گرفت. در کنار افزایش قیمت‌ها در این هفته از معاملات شاهد افزایش حجم معاملات نیز بودیم که منجر به افزایش ۷۱ درصدی ارزش معاملات شد. پتروشیمی جم با بیشترین عرضه پلی اتیلن سنگین، بیشترین حجم معامله را در این محصول داشته است.
پلی پروپیلن عرضه شده توسط پتروشیمی‌های جم پیلن، مارون، شازند، زرشیمی، پلی نار و رجال با میانگین قیمتی ۲۱.۸۷۱ تومان و با رشد ۲.۶ درصدی نسبت به هفته گذشته، مورد معامله قرار گرفت. در میان این پتروشیمی‌ها بیشترین عرضه پلی پروپیلن توسط پلی پروپیلن جم بوده است که تقریبا ۴۲ درصد کل عرضه را در اختیار داشته است. در هفته مورد بررسی رشد ۱ درصدی در حجم معاملات و رشد ۲.۶ درصدی در قیمت محصول منجر به رشد تقریبا ۴ درصدی در حجم معاملات شد.
از ۵.۲۴۳ تن پلی استایرن عرضه شده در بورس کالا، تقریبا ۴۰ درصد عرضه توسط پتروشیمی تبریز انجام شده است. میانگین قیمت این محصول ۱۵.۹۲۸ تومان بوده که نسبت به هفته گذشته رشد ۱ درصدی را داشته که در کنار رشد ۶۱ درصدی حجم معاملات، باعث رشد قابل توجه ۶۵ درصدی در ارزش معاملات شده است. کل ارزش معاملات این محصول ۴۷.۷ میلیارد تومان بوده است.
اکریلونیتریل بوتادین استایرن پتروشیمی قائد بصیر و پتروشیمی تبریز با قیمت میانگین کیلویی ۳۰.۲۷۶ تومان مورد معامله قرار گرفت. با توجه به رشد ۲۳.۶ درصدی قیمت و رشد ۴۱ درصدی حجم عرضه، ارزش معاملات با رشد چشم‌گیر ۱۶۲ درصدی به مبلغ ۲۲.۴ میلیارد تومان رسید. پتروشیمی تبریز با ۵۸۵ تن عرضه سهم ۸۳ درصدی در عرضه این محصول داشت.
استایرن مونومر از مواد اولیه مورد استفاده در تولید پلی استایرن و اکریلونیتریل است که توسط پتروشیمی پارس تولید می‌شود. با کمی دقت به قیمت این سه محصول خواهیم دید که توازنی در تغییر قیمت این سه وجود ندارد، در حالی که استارین مونومر مواد اولیه دو محصول دیگر است و توقع می‌رود قیمت مواد اولیه و محصول تولیدی از آن ماده اولیه متاثر از هم بوده و نوعی ارتباط بین آن‌ها وجود داشته باشد ولی اینطور نیست. در هفته مورد بررسی قیمت استارین مونومر نسبت به هفته گذشته افت ۱ درصدی داشته در حالی که قیمت اکریلونیتریل بوتادین استایرن رشد ۲۳.۶ درصدی را تجربه کرده است. با توجه به اختلاف قابل توجه استایرن مونومر و اکریلونیتریل بوتادین استایرن، انتظار می‌رود پتروشیمی قائد بصیر و پتروشیمی تبریز در تولید اکریلونیتریل بوتادین استایرن از حاشیه سود بسیار جذابی برخوردار باشند. تولید ککندگان ABS استارین مونومر را در قیمت کیلویی ۱۰.۶۵۸ تومان خرید می‌کنند در حالی که اکریونیتریل بوتادین استایرن را با قیمت کیلویی ۳۰.۲۷۶ تومان بع فروش می‌رسانند.
پلی وینیل کلراید عرضه شده توسط پتروشیمی‌های اروند، غدیر، بندرامام و آبادان در بورس کالا در هفته مورد بررسی مقدار ۱۰.۵۹۵ تن بوده است که پتروشیمی اروند با سهم ۵۵ درصدی از این عرضه، بیشترین سهم را در میان رقبای خود داشته است. سهم پتروشیمی بندرامام ۳۰ درصد، پتروشیمی غدیر ۱۰ درصد و پتروشیمی آبادان ۶ درصد از این حجم عرضه بوده است. میانگین قیمت پی وی سی کیلویی ۱۵.۷۵۴ تومان بود که نسبت به هفته گذشته رشد تقریبا ۵ درصدی داشته است. حجم معاملات نسبت به هفته گذشته تغییر چندانی نداشته و ارزش معاملات متاثر از رشد اندک قیمت رشد ۴ درصدی داشته و به ۱۰۰ میلیارد تومان رسید.
برای مطالعه معاملات بورس کالا محصولات گروه پتروشیمی هفته منتهی به ۲۲ مرداد ۱۳۹۹ به لینک زیر مراجعه کنید:
تحلیل‌گر: پریسا کریمی نیک
