تولیدکنندگان روی در ایران
شرکت فرآوری مواد معدنی ایران(فرآور)
شرکت فرآوری مواد معدنی در سال ۱۳۷۰ به ثبت رسید . دفتر مرکزی شرکت در سال ۱۳۸۴ به شهر زنجان انتقال یافت. این شرکت از جمله زیرمجموعههای شرکت معادن روی ایران میباشد. ظرفیت اسمی آن برای تولید با خلوص ۹۹.۹۶ درصد برابر با ۱۶ هزار تن در سال میباشد. در حال حاضر بالغ بر ۶۰ شرکت تولید کننده شمش روی در کشور فعالیت میکنند. عمده فعالیتهای شرکت تولید شمش و ورق روی می باشد. عمدهترین حساسیتهای تولید این مجموعه در مقطع کنونی کاهش نرخ جهانی روی و نرخ تسعیر ارز می باشد.
شرکت کالسیمین (فاسمین)
شرکت کالسیمین در سال ۱۳۴۳ با هدف اکتشاف و استخراج و بهرهبرداری از معادن تاسیس گردید. عمده فعالیت شرکت استحصال روی و سرب از ماده معدنی سرب و روی انگوران و تولید و فروش کنسانتره و شمش روی و سرب میباشد. این معدن در ۳۵ کیلومتری غرب شهر زنجان واقع شده و یکی از مهم ترین منابع سرب و روی میباشد.
این شرکت دارای سه مجتمع و کارخانه در زنجان است که شامل مجتمع تغلیظ سرب و روی انگوران، کارخانه روی دندی و کارخانه BZS در ۵ کیلومتری شهر زنجان میباشد.
در مجتمع تغلیظ کنسانتره روی و سرب و در کارخانجات روی دندی و زنجان شمش تولید میشود. ظرفیت اسمی شرکت تولید 75.000 تن کنسانتره روی پخته، 210.000 تن کنسانتره روی خام، 35.000 تن کنسانتره سرب و 68.000 تن شمش روی و 114.000 تن اسید سولفوریک میباشد. سهامدار عمده کالسیمین، شرکت توسعه معادن روی ایران میباشد که حدود 57.3 درصد سهام را در اختیار دارد.
صنعتی معدنی کیمیای زنجان گستران (کیمیا)
شرکت صنعتی معدنی کیمیای زنجان گستران در سال ۱۳۸۶ به ثبت رسید و در سال ۱۳۹۳ پس از پذیرفته شدن در فرابورس ایران به سهامی عام تبدیل شد. ظرفیت اسمی شرکت تولید بالغ بر ۳۰۰ هزار تن کنسانتره روی و سرب میباشد. فرآیند تولید در شرکت صنعتی معدنی کیمیای زنجان گستران برای کلیه محصولات شامل مراحل خردایش اولیه و ثانویه، فلوتاسیون، فیلتراسیون و انبار محصول را میباشد. طراحی کلیه دستگاهها به گونهای است که برای طیف وسیعی از مواد معدنی از جمله انواع خاکهای اکسیده و سولفوره سرب و روی کاربرد دارد. این شرکت تامینکننده مواد اولیه بیش از ۵۰ شرکت تولیدکننده شمش در داخل کشور بوده و بخشی از محصولات نیز صادر میشود. نرخگذاری محصولات نیز بر اساس بازار بورس فلزات لندن (LME) انجام میشود.
ملی سرب و روی ایران (فسرب)
شرکت سرب و روی ایران در سال ۱۳۶۰ در کیلومتر جاده ۱۲ قدیم زنجان – تهران تاسیس و در سال ۱۳۷۹ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. این شرکت در منطقه علاوه بر تامین نیاز داخل توانسته سهم قابل توجهی از بازارهای جهانی را به خود اختصاص دهد و هم اکنون دارای برند جهانی معتبر NILZ میباشد. تولید شمش روی در این کارخانه همانند سایر کارخانههای واقع در شهرک صنعتی استان زنجان از روش هیدرومتالوژی صورت میگیرد. ظرفیت اسمی و عملی کارخانه بدون در نظر گرفتن پروژه ۸.۰۰۰ تنی کارخانه روی ، ۱۶.۰۰۰ و ۱۲.۰۰۰ تن روی و ۴۰.۰۰۰ و ۱۴.۰۰۰ تن سرب میباشد. در زمینه تولید شمش روی و سرب با درجه خلوص ۹۹.۹۹٪ از محل کنسانتره، شرکت ملی سرب و روی تنها شرکت تولیدکننده در سطح کشور میباشد. شرکت توسعه معادن روی ایران عمده سهامدار این شرکت میباشد.
باما (کاما)
شرکت باما در نزدیکی شهر اصفهان در سال 1330 تاسیس گردید. این شرکت یکی از باسابقهترین شرکتهای معدنی در ایران میباشد. از فرایندهای مورد استفاده در کاما میتوان به اکتشاف، استخراج و فلوتاسیون (فرآوری) اشاره کرد. محصولات شرکت شامل کنسانتره روی و سرب، اکسید روی و شمش روی، با ظرفیت اسمی ۳۰۰ هزار تن میباشد. شرکت باما محصولات خود را عمدتا دربازار خارج از کشور و با نرخ LME قیمتگذاری کرده و به فروش میرساند. عملیات اکتشاف در معادن داخلی شرکت و معادن بیرونی به صورت جستجو، تهیه نقشههای زمین شناسی، مطالعات ژئو شیمیایی و… بوده و عملیات استخراج نیز به روش های استخراج طبقات فرعی (Sub Level Stopping) و استخراج اتاق و پایه در شیب (slope room & pillar) انجام می پذیرد. از آنجاییکه بخش عمده بهای تمام شده شرکت را مواد اولیه تشکیل میدهد و از طرفی عمده مواد اولیه از معادن متعلق به خود شرکت استخراج میشود، لذا این یک نکته مثبت برای مجموعه باما محسوب میشود.
معادن بافق (کبافق)
شرکت معادن بافق در خرداد ماه سال ۱۳۴۵ در کیلومتر ۴۵ محور بافق – بهاباد در نزدیکی روستای کوشک استان یزد تاسیس و در سال ۱۳۷۵ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. معدن کوشک از بزرگترین معادن کشور است و در حال حاضر استخراج سنگ معدنی از آن به صورت مکانیزه و با روش sub level stopping انجام میشود. محصولات شرکت شامل کنسانتره روی با ظرفیت اسمی ۲۰ هزار تن وکنسانتره سرب سولفوره با ظرفیت اسمی 4.000 میباشد که عمدتا دربازار خارج از کشور به فروش میرسد.
ذوب روی اصفهان (فروی)
شرکت ذوب روی اصفهان در سال 1377 با موضوع فعالیت اکتشاف، استخراج و بهرهبرداری از معادن، تولید شمش، احداث کارخانههای مربوط و انجام سایر فعالیتهای مرتبط با فعالیت شرکت در زمینی به مساحت 40.000 متر مربع در مجتمع معدنی ایرانکوه اصفهان (شرکت باما) تاسیس شد. ظرفیت تولید شرکت پس از اجرای طرح توسعه 15.000 شمش روی در سال میباشد که عمدتا به خارج از کشور صادر میگردد. واحد تولید شرکت باما شامل دو بخش خردایش و کورههای ولز میباشد. به این صورت که مواد معدنی با عیار کم در واحد خردایش دانهبندی شده و سپس به وسیله کوره های ولز تبدیل به کنسانتره روی با عیار حدود ۵۰ درصد میشوند. نرخگذاری محصولات شرکت براساس LME بوده و با در نظر گرفتن یک مقدار حاشیه سود به فروش میرسد.
صنعت روی زنگان (زنگان)
شرکت صنعت روی زنگان به طور رسمی در سال 1379 در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتار در کیلومتر ۱۰جاده دندی در زنجان افتتاح شد. از مهمترین فعالیتهای شرکت میتوان به ایجاد و راهاندازی کلیه کارخانجات صنعتی و صنایع معدنی، دانهبندی، تغلیظ، تصفیه و …، فرآوری انواع کانیها، تولید پودرهای مواد معدنی، تولید آهک هیدراته، تجزیه فیزیکی و شیمیایی مواد معدنی و ایجاد آزمایشگاههای مربوطه و … اشاره نمود.
زرین معدن آسیا (فزرین)
شرکت زرین معدن آسیا در سال 1383 با هدف تولید و فرآوری مواد معدنی، اکتشاف و استخراج و بهرهبرداری از معادن و خرد کردن، شستشو، دانهبندی، کانهآرایی، تغلیظ، تصفیه، تکلیس و ذوب مواد معدنی در زنجان آغاز به کار نمود. محصولات شرکت شامل کنسانتره روی و سرب باعیار 25-40 درصدی با ظرفیت اسمی سالیانه ۲۶۵هزار تن و در حدود ۳۶ هزار تن برای سرب سولفوره و اکسیده ۵۶-۶۰ درصدی میباشد. محصولات تولید شده شرکت زرین معدن آسیا عمدتا در بازارهای خارجی از جمله چین، هند، پاکستان، امارات متحده عربی، کره جنوبی، ترکیه، کویت، سریلانکا و کشورهای آفریقایی به فروش می رسند.