روغن خوراکی در ایران یا از طریق تصفیه روغن خام که عمدتا به صورت واردات از کشورهای تولیدکننده تامین میشود، که روغن آفتابگردان از روسیه، اوکراین و آرژانتین، روغن سویا از آرژانتین، برزیل، روسیه، اوکراین و آمریکای جنوبی و روغن پالم از مالزی و اندونزی وارد میشوند و یا از طریق استحصال روغن از دانههای روغنی با منشا داخلی یا خارجی صورت میگیرد.
در سالهای اخیر روند رو به رشد جمعیت، افزایش مصرف سرانه روغن نباتی با تغییر عادات غذایی مردم و همچنین کاهش تولید دانههای روغنی باعث وابستگی شدید کشور به واردات ملزومات این محصول گردیده است. حقیقت امر این است که ما در صنعت روغن به شدت وابسته هستیم، در واقع کارخانههای داخلی فقط مراحل آخر را که بوگیری و تصفیه است انجام میدهند.
آیا با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی شرکت های بورسی فعال در صنعت روغن سودده میشوند یا نه؟
روغن مصرفی در ایران سه نوع است، روغن خوراکپزی، روغن سویا، که برای صنایع کنسروسازی استفاده میشود و روغن پالم برای شیرینی و شکلات و چیپس و اسنک. مصرف سالانه روغن خام کشور ۱/۵ میلیون تن است که در حال حاضر صنعتی بهشهر با برندهای لادن، نسترن و بهار، سهم ۳۳ درصدی،کوروش با برند اویلا و فامیلا ، ۲۴ درصد و مارگارین با برند خروس و آفتاب، سهم ۹ درصدی در بازار را به خود اختصاص دادهاند.
در حال حاضر روغن خام استحصال شده از دانههای روغنی داخلی حدود ۵ تا ۱۰ درصد نیاز کل کشور را تامین میکند و در واقع بیش از ۹۰ درصد صنعت روغن خوراکی به صورت واردات روغن خام یا دانههای روغنی است.
با توجه به اینکه روغن جزو کالاهای اساسی تلقی میشود، از ابتدای سال ۹۷، برای این محصول ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داده شد. با افزایش اقلام بهای تمام شده و جهت جبران این هزینهها، سازمان حمایت، مساله افزایش نرخ برای سال ۹۹ را اعلام نمود. به موجب مجوز صادره در ۱۲ تیر ماه سال ۹۹، مقرر گردید کلیه روغنهای مایع ۱۲ درصد و کلیه روغنهای جامد و نیمه جامد ۱۴ درصد افزایش قیمت نسبت به قیمتهای تعیین شده قبلی داشته باشند.
افزایش نرخ محصولات شرکتهای روغنی، با فرض تخصیص ارز ۴۲۰۰ برای واردات روغن خام، صرفا افزایش هزینههای بستهبندی، سربار و قیمت روغن خام را جبران میکند و تاثیری بر سودآوری شرکتهای روغنی از جمله غبشهر و غمارگ ندارد.