بررسی افزایش نرخ شیر خام و فرآورده‌های آن

شرکت‌های لبنیاتی در آبان‌ماه سال جاری به دلیل افزایش نرخ مواد اولیه (شیر خام)، مجوز افزایش نرخ برای فروش محصولات خود دریافت کردند. در تحلیل حاضر به بررسی افزایش نرخ فروش محصولات و مواد اولیه و تاثیر این دو بر سودآوری شرکت‌های لبنیاتی به طور مجزا می‌پردازیم.

شرکت شیر پاستوریزه پگاه گیلان (غگیلا)

شرکت پگاه گیلان از زیر مجموعه‌های پگاه است. محصولات شرکت شامل انواع محصولات لبنی و آبمیوه با بیش از ۶۰ نوع در چند گروه عمده به تفکیک سهم از مبلغ فروش بدین صورت می‌باشد:

مفروضات افشا شده توسط شرکت بدین شرح اعلام شده است:

در افشای اطلاعات منتشر شده قیمت هر تن شیر خام به‌عنوان ماده اولیه از ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش ‌یافته که معادل ۵۵ درصد رشد است. باتوجه‌به اینکه غگیلا در شش‌ ماهه ابتدایی سال، شیر را با نرخ ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تهیه کرده‌ است، همان نرخ را ۵۵ درصد رشد داده‌ایم.

باتوجه‌به اینکه پنیر بیشترین سهم را در مبلغ فروش و درآمدزایی شرکت دارد، افزایش نرخ ۴۵ درصد برای پنیر می‌تواند تاحدی افزایش قیمت مواد اولیه و بهای تمام شده را جبران کند. اما سایر محصولات رشد کمتری نسبت به افزایش قیمت شیر خام دارند. با در نظر گرفتن مفروضات فوق برای شش ‌ماهه دوم سال جاری در صورت سود و زیان پگاه گیلان، درآمد برای نیمه دوم امسال از ۱۲۴ به ۱۶۰ و بهای تمام شده از ۱۰۹ به ۱۴۷ میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند. چنانچه سایر اقلام برابر مقدار تحقق‌ یافته در شش‌ ماهه نخست لحاظ گردد، سود هر سهم این شرکت از ۳۰ به ۲۱ تومان کاهش می‌یابد.

لازم به ذکر است که مقدار تولید، فروش، هزینه‌ها و … برابر با مقدار محقق شده در شش ‌ماهه ابتدایی سال جاری در نظر گرفته شده است. با کاهش سود این شرکت بر مبنای مفروضات فوق حاشیه سود ناخالص شرکت از ۱۲ درصد تاریخی به ۸ درصد افت می‌کند؛ لذا می‌توان گفت ممکن است شرکت برای حفظ حاشیه سود، نرخ‌ها را اندکی بیش از مقدار اعلامی افزایش دهد یا مواد اولیه را به بهای کمتری تهیه نماید اما در نهایت با فرض مفروضات اعلامی سودآوری غگیلا برای شش‌ ماهه دوم نزولی خواهد بود.

شیر پاستوریزه پگاه گلستان (غگلستا)

شرکت پگاه گلستان نیز یکی دیگر از شرکت‌های مجموعه پگاه است که در صنعت لبنیات فعالیت می‌کند. درصد فروش انواع گروه‌های محصولی این شرکت بدین شرح است:

مفروضات اعلامی شرکت در خصوص افزایش نرخ مواد اولیه و قیمت فروش محصولات به‌صورت زیر می‌باشد:

همان‌طور که ذکر شد، پنیر بیشترین سهم را در میزان درآمد پگاه گلستان دارد اما این شرکت افزایش نرخ دقیق محصول پنیر را به‌صورت مجزا افشا نکرده و فقط برای سه گروه محصولی شیر، ماست و کره افزایش قیمت را اعلام کرده است. در مقابل، غگلستا برای متوسط محصولات افزایش نرخ حدودی ۲۳ درصدی اعلام کرده که چنانچه همین فرض را اعمال نماییم، درآمد شرکت برای شش‌ ماهه دوم به ۲۲۶ میلیارد تومان خواهد رسید.

این شرکت، شیر خام خود را در شش‌ ماهه نخست با قیمت ۳ میلیون تومان تهیه می‌کرده که بیش از مقدار مصوب به نرخ ۲ میلیون ۹۰۰ هزار تومان بوده است. این نرخ برای شش ‌ماهه دوم ۵۵ درصد افزایش داده شده که در نهایت بهای تمام شده به ۲۱۰ میلیارد تومان خواهد رسید. با ثابت در نظر گرفتن سایر اقلام در صورت سود و زیان سود هر سهم غگلستا از ۲۱ تومان شش ‌ماهه به ۱۵ تومان در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ کاهش می‌یابد.

شرکت شیر پگاه آذربایجان شرقی (غپآذر)

شرکت پگاه آذربایجان شرقی از زیر مجموعه‌های پگاه تحت پوشش صنایع شیر ایران است. محصولات شرکت به تفکیک سهم از مبلغ فروش شرکت به شرح زیر می‌باشد:

مفروضات اعلامی شرکت در قالب افشای اطلاعات بدین صورت منتشر شده است:

شرکت پگاه آذربایجان شرقی، در افشای اطلاعات، افزایش نرخ محصولات را برای سه گروه محصولی شیر، ماست و پنیر اعلام کرده و برای سایر محصولات برآورد نرخ نداشته است. قاعدتا با اعمال افزایش نرخ برای سایر گروه‌های محصولی درآمد و سود شرکت بهبود خواهد یافت اما در این تحلیل مطابق نرخ‌‌های افشا شده سود و زیان برآورد گردیده است. شرکت غپاذر شیر خام خود را به بهای ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تهیه می‌کرده که از نرخ مصوب قبلی به قیمت ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان کمتر است. در این تحلیل نیز نرخ شیر خام با افزایش ۵۵ درصدی لحاظ گردیده است.

با اعمال مفروضات فوق، درآمد شرکت از ۲۷۴ به ۳۱۸ و بهای تمام شده از ۲۴۲ به ۲۹۰ میلیارد تومان در شش‌ ماهه دوم افزایش می‌یابد که در نهایت منجر به کاهش سود هر سهم از ۵۹ به ۳۶ تومان خواهد شد. در غپاذر نیز سایر اقلام بدون تغییر معادل مقادیر محقق شده در شش‌ ماهه نخست لحاظ شده است.

شرکت لبنیات پاستوریزه پاک (غپاک)

شرکت لبنیات پاستوریزه پاک جزء واحدهای فرعی شرکت مادر تخصصی گسترش صنایع غذایی سینا است که در سال ۱۳۳۸ تاسیس شده است. محصولات عمده شرکت به تفکیک سهم هر یک از مبلغ فروش کل به‌صورت زیر می‌باشد:

مفروضات شرکت لبنیات پاستوریزه پاک طبق نرخ‌های جدید بر این ‌اساس می‌باشد:

در افشای اعلامی شرکت، نرخ‌های اعلامی اندکی با نرخ‌های واقعی شرکت در شش ‌ماهه ابتدایی متفاوت است که در این تحلیل نرخ‌های واقعی محقق شده در صورت‌های مالی شش‌ ماهه نخست مدنظر قرار گرفته شده است. از طرفی این شرکت فقط برای سه گروه محصولی شیر، پنیر و ماست افزایش نرخ اعلام کرده، در صورتی‌ که کره از جمله محصولاتی است که به دلیل اتمام موجودی انبارها از کره‌های وارداتی با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی، احتمالا افزایش نرخ بالایی خواهد داشت که هنوز شرکت پاک اعلام نکرده است. لازم به ذکر است که کره ۹ درصد فروش شرکت را به خود اختصاص داده است و لذا اثر افزایش نرخ آن با اهمیت می‌باشد.

با در نظر گرفتن مفروضات فوق، درآمد شرکت در شش‌ ماهه از ۶۰۰ به ۶۸۶ و بهای تمام شده از ۵۰۳ به ۶۲۸ میلیارد تومان افزایش می‌یابد که در نهایت منجر به زیان ۲۵ تومانی برای شش‌ ماهه دوم سال ۱۳۹۹ خواهد شد. نکته قابل ‌توجه در شرکت پاک این است که به‌احتمال بالا شرکت برای سایر محصولات خود از جمله کره، دوغ و خامه نیز بسته به افزایش نرخ شیر به‌عنوان ماده اولیه، افزایش نرخ اعلام می‌کند که قطعا موجب بهبود و افزایش سودآوری شرکت خواهد شد.

شرکت لبنیات کالبر (غالبر)

شرکت لبنیات کالبر که در ابتدا با نام شرکت سرمایه‌گذاری نصر گستر اراک در سال ۱۳۷۳ تاسیس شد، در تاریخ ۱۳۸۳/۰۶/۲۶ طبق مصوبه مجمع فوق‌العاده به شرکت کالبر تغییر نام یافت. محصولات اصلی شرکت به تفکیک سهم مبلغ فروش هر گروه به‌صورت زیر می‌باشد:

مفروضات اعلامی شرکت در افشای اطلاعات مبنی‌بر افزایش نرخ محصولات و مواد اولیه بدین شرح می‌باشد:

شرکت لبنیات کالبر در شش ‌ماهه نخست سال جاری با ۵۳ میلیارد درآمد و ۴۷ میلیارد بهای تمام شده، به زیان خالص ۱ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان رسیده است. با افزایش نرخ‌های اعلامی که فقط برای سه گروه محصولی می‌باشد، درآمد شرکت در شش ‌ماهه دوم با رشد ۸ میلیاردی به ۶۱ میلیارد و بهای تمام شده به ۵۹ میلیارد تومان خواهد رسید که در نهایت منجر به افزایش زیان خالص به ۶.۲ میلیارد تومان می‌شود. اما نکته قابل‌توجه در خصوص این شرکت این است که غالبر برای سایر محصولات نیز افزایش نرخی مبنی‌بر افزایش نرخ مواد اولیه در نظر می‌گیرد که در نهایت می‌تواند زیان را کاهش داده و حتی منجر به سودآوری شود. در تحلیل شش ‌ماهه دوم این شرکت نیز سایر موارد، از جمله مقدار تولید، فروش و سایر اقلام سود و زیان برابر با شش‌ ماهه نخست در نظر گرفته شده است.

جمع‌بندی افزایش نرخ شیر خام و فرآورده‌های آن

با توجه به تحلیل صورت گرفته بر مبنای اطلاعات افشا شده شرکت‌ها در قالب افزایش نرخ محصولات و مواد اولیه، با توجه به اینکه این افزایش برای شیر خام به عنوان ماده اولیه نسبتا بیشتر از محصولات است، منجر به کاهش سودآوری شرکت‌ها می‌شود اما می‌بایست به چند نکته مهم توجه نمود. اولا، افزایش نرخ در برخی شرکت‌ها برای تمام محصولات افشا نشده که در ادامه توسط شرکت‌ها اعلام خواهد شد که منجر به افزایش درآمد و سودآوری می‌شود. ثانیا، شرکت‌ها با توجه به اینکه حاشیه سود نسبتا باثباتی به صورت تاریخی دارند، می‌توانند نرخ‌ها را تا حدودی بیشتر یا کمتر از مقادیر اعلامی افزایش دهند تا حاشیه سود تاریخی تکرار گردد. از طرفی، در این تحلیل مقدار تولید، مقدار فروش، سایر درآمدها و هزینه ها و سایر اقلام برابر با مقادیر محقق شده در نیمسال اول در نظر گرفته شده است که اندکی با واقعیت تفاوت دارد و تغییر سایر اقلام از جمله مقدار فروش می تواند بر سودآوری شرکت تاثیرگذار باشد.

تحلیل‌گر: خدیجه مهدی‌زاده